Ôn thi Tú tài đại học : Phonetics - Ngữ Âm

Các bạn lớp 12 thân mến ! Không còn bao lâu nữa các bạn sẽ phải tham gia 2 kỳ thi "sống còn" quyết định 12 năm đèn sách của minh. Nhằm giúp các bạn ôn luyện một số trọng tâm theo nội dung của Bộ và đây là phần đầu tiên : NGỮ ÂM
Trong phần này mình sẽ trình bày làm 2 phần : phần bài bản theo sách vở và phần "mẹo" phần này do chính mình rút tỉa từ nhiều bài thi mà thí sinh hay gặp phải.
I) stress(Trọng âm) :
Đa số những từ 2 âm tiết có trọng âm ở âm tiết đầu , nhất là khi tận cùng bằng : er, or, y, ow, ance, ent , en, on.

Ex: ciment/ si'ment/: ximăng event /i'vent/: sự kiện.

Đa số những từ có 3 âm tiết có trọng âm ở âm tiết đầu , nhất là khi tận cùng là :ary, erty, ity, oyr

Đa số những động từ có 2 âm tiết , trọng âm nằm ở âm tiết thứ 2

Ex: repeat / ri'pi:t/ :nhắc lại

Trọng âm trước những vần sau đây: -cial, -tial, -cion, -sion, -tion,-ience,-ient,-cian ,-tious,-cious, -xious

Ex: 'special, 'dicussion, 'nation, poli'tician( chính trị gia)

Trọng âm trước những vần sau: -ic, -ical, -ian,-ior, -iour,-ity,-ory, -uty, -eous,-ious,-ular,-ive

Ex: 'regular, expensive/ isk'pensive/, 'injury.

Danh từ chỉ cácc môn học có trọng âm cách âm tiết cuối 1 âm tiết

Ex: ge'ology, bi'ology

Từ có tận cùng bằng -ate, -ite, -ude,-ute có trọng âm cách âm tiết cuối 1 âm tiết

Ex: institute / 'institjuVery Happy/ (viện)

Đa số danh từ ghép có trọng âm rơi vào âm tiết đầu

raincoat /'reinkuot/ :áo mưa


Tính từ ghép trọng âm rơi vào âm tiết đầu

Ex: homesick/'houmsik/( nhớ nhàWink

Trạng từ ghép có trọng âm rơi vào âm tiết thứ 2

Ex: downstream/ daun'sri:m/( hạ lưu)

Tính từ ghép có từ đầu tiên là tính từ hoặc trạng từ thì trọng âm rơi vào từ thứ 2, tận cùng bằng -ed

Ex: well-dressed/ wel'drest/( ăn mặc sang trọng)

Các hậu tố không có Trọng âm ( khi thêm hậu tố thì không thay đổi trọng âm)

V+ment: ag'ree( thoả thuận) => ag'reement( sự thoả thuận )

V+ance: re'sist( chống cự ) =>re'sistance ( sự chống cự )

V+er : em'ploy(thuê làm) => em'ployer( chủ lao động)

V+or : in'vent ( phát minh) => in'ventor (người phát minh)

V+ar : beg (van xin) => 'beggar( người ăn xin)

V+al : ap'prove( chấp thuận) => ap'proval(sự chấp thuận)

V+y : de'liver( giao hàng)=> de'livery( sự giao hàng)

V+age: pack( đóng gói ) => package( bưu kiện)

V+ing : under'stand( thiểu) => under'standing( thông cảm)

adj+ness : 'bitter ( đắng)=> 'bitterness( nỗi cay đắng)

Các từ có trọng âm nằm ở âm tiết cuối là các từ có tận cùng là : -ee, -eer,- ese,- ain, -aire,-ique,-esque

Ex: de'gree, engi'neer, chi'nese, re'main, questio'naire( bản câu hỏi), tech'nique(kĩ thuật), pictu'resque




Vần nhấn theo loại từ
ĐỘNG TỪ và TÍNH TỪ :
+) Nếu âm tiết thứ 2 có nguyên âm dài hay nguyên âm đôi hoặc nó tận cùng bằng hơn một phụ âm thì nhấn vào âm tiết thứ 2:

Ví dụ: apPLY - có nguyên âm đôi
arRIVE- nguyên âm đôi
atTRACT- kết thúc nhiều hơn một phụ âm
asSIST- kết thúc nhiều hơn một phụ âm

+ Nếu âm tiết cuối có nguyên âm ngắn và có một hoặc không có phụ âm cuối thì chúng ta nhấn vào âm tiết thứ 1.
Ví dụ:

ENter - không có phụ âm cuối và nguyên âm cuối là nguyên âm ngắn (các bạn xem ở phần phiên âm nhéWink
ENvy-không có phụ âm cuối và nguyên âm cuối là nguyên âm ngắn
Open
Equal
Lưu ý: rất nhiều động từ và tính từ có hai âm tiết không theo qui tắc (tiếng anh mà, có rất nhiều qui tắc nhưng phần bất qui tắc lại luôn nhiêù hơn). ví dụ như HOnest, PERfect (Các bạn tra trong từ điển, lấy phần phiên âm để biết thêm chi tiết)

Qui tắc cho DANH TỪ:
+ Nếu âm tiết thứ 2 có nguyên âm ngắn thì nhấn vào âm tiết đầu:
MOney
PROduct
LARlynx
+ Nếu không thì nhấn vào âm tiết thứ 2:
balLOON
deSIGN
esTATE

Những từ có 3 âm tiết:
Qui tắc đối với ĐỘNG TỪ/ TÍNH TỪ:
+ Nếu âm tiết cuối là nguyên âm dài, nguyên âm đôi hoặc tận cùng bằng hơn một phụ âm thì chúng ta nhấn vào âm tiết cuối:
ex: enterTAIN
resuRECT

+ Nếu âm tiết cuối là nguyên âm ngắn thì nhấn vào âm tiết giữa, nếu âm tiết giữa cũng là nguyên âm ngắn thì chúng ta nhấn vào âm tiết thứ 1.
Như vậy đối với từ có 3 âm tiết, chúng ta sẽ chỉ nhấn vào âm tiết nào là nguyên âm dài hoặc nguyên âm đôi, xét từ âm tiết cuối lên đầu.

Qui tắc đối với DANH TỪ:
Chúng ta phải xét từ âm tiết cuối trở về trước
+ Nếu âm thứ 3 là nguyên âm ngắn thì âm đó KHÔNG đc nhấn
+ Nếu âm thứ 3 là nguyên âm ngắn và âm thứ 2 là nguyên âm dài hay nguyên âm đôi thì nhấn vào âm tiết thứ 2:
Ex: poTAto
diSASter

+ Nếu âm tiết thứ 3 là nguyên âm dài hoặc nguyên âm đôi, hoặc kết thúc bằng nhiều hơn một phụ âm thì chúng ta nhấn vào âm tiết thứ 1:
Ex:QUANtity


Đối với danh từ có 3 âm tiết thì âm thứ 1 thường đc nhấn:

Đó là đối với simple words, còn đối với complex words thì khó khăn hơn vì hầu hết chúng ta đều phải nhớ máy móc
Complex words được chia thành hai loại : Từ tiếp ngữ(là những từ được tạo thành từ từ gốc thêm tiếp đầu ngữ hay tiếp vĩ ngữ) và Từ ghép(là những từ do hai hay nhiều từ ghép lại thành, ví dụ như armchair...)

I. Tiếp vĩ ngữ(Suffixes)
1. Trọng âm nằm ở phần tiếp vĩ ngữ: Đối với các từ gốc(sterm) mang các vĩ ngữ sau đây, thì trọng âm nằm chính ở phần vĩ ngữ đó:
_ain (chỉ dành cho động từ) như entertain, ascertain
_ee như employee, refugee
_eer như volunteer, mountaineer
_ese như journalese, Portugese
_ette như cigarette, launderette
_esque như picturesque, unique

2. Tiếp vĩ ngữ không ảnh hưởng vị trí trọng âm: Những tiếp vĩ ngữ sau đây, khi nằm trong từ gốc thì không ảnh hưởng vị trí trọng âm của từ gốc đó, có nghĩa là trước khi có tiếp vĩ ngữ, trọng âm nằm ở đâu, thì bây giờ nó vẫn ở đấy :
_able : comfortable, reliable....
_age : anchorage...
_ al: refusal, natural
_ en : widen
_ ful : beautiful ...
_ ing :amazing ...
_ like : birdlike ...
_ less : powerless ...
_ ly: lovely, huriedly....
_ ment: punishment...
_ ness: happpiness
_ ous: dangerous
_ fy: glorify
_ wise : otherwise
_ y(tính từ hay danh từ) : funny
_ ish (tính từ) : childish, foolish ...(Riêng đối với động từ có từ gốc hơn một âm tiết thì chúng ta nhấn vào âm tiết ngay trước tiếp vĩ ngữ: demolish, replenish)





Các bạn cũng biết đấy ,khác với phần ngữ pháp- vốn chỉ có một số công thức ,cứ học thuộc là ổn- phần âm có thể nói là "vô cùng" không biết đừơng đâu mà học ,lúc nào cũng gặp các chữ lạ hoắc.Qua quá trình "ngâm cú" các dạng đề mình có những "mẹo " sau đây ,các bạn có thể áp dụng.Kết quả cũng khá đấy ,nhưng nhớ là các mẹo này chỉ sử dùng khi nào mình không biết đọc ,chứ còn biết chắc ăn thì cứ làm theo của mình.
1) Khi gặp gạch dưới chữ S :

Bình thường chữ s phát âm là /s/,nhưng có những ngoại lệ cần nhớ là :

s đọc /z/

các chữ sau:busy, please, easy, present, desire, music, pleasant, desert, choose, reason, preserve, poison..



-Chữ s đọc / S dài/ (không có biểu tựong nên tạm thời gọi thế )

sugar,sure



3) đối với chữ CH

-CH đọc /ch/ là bình thường

- CH đọc : /k/ gồm các chữ sau;

chemist, ache, christmas, mechanic, architect, character ,chaos... ,technology...[/b] ,echo...[/b][/color]

-CH đọc là /S dài /

machine, champagne, chamois, chalet, charade ,...



4) đối với chữ H

các chữ H sau đây là h câm

hour, honor, honest (và các gia đình từ của chữ này)



5) chữ GH

bình thường đọc là /f/

nhưng các chữ sau GH không đọc:

plough, though, although, weigh....



6)chữ B câm ,khi đứng sau chữ m:

climb, bomb,lamb....



7)W câm: sword

Chữ T , câm

Listen , often



Đối với âm /u/ và /u:/

/u/ gồm:

put, pull, full, could, woman, foot, look, good, book....

/u:/ gồm:

food, school, tooth, fruit, June, noon, soup, through, move, shoe,.....



9) có một số chữ khi thêm vào phía sau thì biến thành âm khác

say -> /ei/

says -> /e/



nation -> /ei/

national -> /a/



south -> /au/

southern -> /^/



breath -> /e/

breathe -> /i:/






Để nhớ hết những nguyên tắc đó là cả một vấn đề và không phải ai cũng có thể nhớ nổi .Mình xin chỉ các bạn vài mẹo nhỏ sử dụng khi gặp phải trường hợp "mù tịt" lúc đang làm bài. Mẹo này không phải lúc nào cũng đúng nhưng đang lúc bí mà có một cái phao dù không bảo đảm 100% nhưng "có còn hơn không " phải không các bạn.
1)Nguyện tắc R :



Đó là nguyện tắc : chữ R khi đứng sau một nguyên âm sẽ làm biến đổi cách đọc của nguyên âm đó

Ví dụ nhé :

hat -> đọc /a/ (a ngắn )

rat -> đọc /a/(a ngắn )

nhưng :

hart -> /a:/ (a dài )



hot -> /o/ ( o ngắn )

not -> /o/ ( o ngắn )

nhưng :

morn -> /o:/ (o dài )





2) Phưong pháp vần nhấn:



Nguyên tắc này như sau:

Nguyên âm nào có vần nhấn (stress) thì sẽ phát âm khác với nguyên âm không có vần nhấn.





ví dụ :

her -> /ơ dài / ( 1 vần xem như là vần nhấn )

certain -> /ơ dài / ( vần nhấn )

nhưng:

father -> /ơ ngắn / ( vần không nhấn )



Và nhiều, nhiều ví dụ khác nữa .Theo kinh nghiệm thì 2 phương pháp này
có xác xuất đúng khá cao đấy ,khoảng 70% - nếu kết hợp cả 2 phưong pháp
thì xác xuất còn cao hơn. Các bạn cứ thử để ý và áp dụng xem sao nhé.